پشت‌پرده کمبود و گرانی مرغ از زبان آقامیری/ تغییرات وزارت کشاورزی با احیای وزارت بازرگانی
تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۴۴۴۶۳
سرپرست وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه با احیای وزارت بازرگانی در آینده قانون انتزاع نیز از بین می‌رود ؛ پشت پرده گرانی و کمبود اخیر مرغ را تشریح کرد. - اخبار اقتصادی -
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم سیدمحمد آقامیری سرپرست وزارت جهاد کشاورزی است که صحبت های جدی از معرفی وی به عنوان وزیر جهاد کشاورزی به مجلس شورای اسلامی برای گرفتن رای اعتماد وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در گفتگوی تفصیلی با وی از هر دری صحبت کردیم اما با توجه به بازار ملتهب مرغ که به نظر می رسد در کنار رفتن وزیر قبلی جهاد کشاورزی نیز نقش داشت، بیشتر صحبت شد. آقامیری از شیطنت هایی صحبت کرد که باعث شده بازارمرغ به هم بریزد.
وی از احیای وزارت بازرگانی به نحوی سخن گفت که خود او نیز خیلی تمایل زیادی به نگه داشتن وظایف بازرگانی بخش کشاورزی در وزارت جهادی کشاورزی ( قانون انتزاع) ندارد، درحالی که وزیر جهاد کشاورزی قبلی دولت سیزدهم ( ساداتی نژاد) بر آن تاکید داشت و آن را از افتخارت خود می‌دانست و این طور مطرح می کرد که با آمدن وی این قانون دوباره احیا شد.
آقا میری در این مصاحبه به نحوی از واگذاری امور کشاورزی به بخش خصوص صحبت کرد که کلمه «بیزاری» را برای تصدی گری بخش کشاورزی استفاده کرد؛ باید منتظر نشست و دید چقدر این اظهارات عملیاتی می‌شود.
مشروح این مصاحبه را در ادامه بخوانید.
در مقطعی بازار مرغ تهران را با کسری 80 درصد اداره کردیم
تسنیم: درباره دلایل گرانی اخیر مرغ و فروش این محصول بالاتر از نرخ مصوب و اقدامات وزارت جهاد کشاورزی برای بازگشت آرامش به این بازار را توضیح دهید.
در سال گذشته در مقطعی شرکت‌های جوجه‌کشی با توصیه انجمن جوجه یک‌روزه به‌مدت 2 هفته جوجه را از دستگاه‌ها خارج کردند و به همین دلیل کمبود شدیدی در تولید جوجه یک‌روزه در کشور صورت گرفت.
با توجه به آنکه در آن مقطع جوجه‌ریزی به نصف کاهش پیدا کرد در نتیجه اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه، بازار به‌دلیل کمبود تولید مرغ دچار التهاب شد.
التهابی که به بازار مرغ وارد شد، اثر خود را مدتی بعد گذاشت و بر اثر این التهاب در روزهایی نیز که مشکلی برای تأمین مرغ نداشتیم شاهد اثرات آن بودیم؛ شرایط تولید در زمان حاضر کاملاً عادی و در حال بازگشت به روند قبلی خود است.
یک‌هزار و 200 تن مرغ به‌طور روزانه برای استان تهران مورد نیاز است اما در 10 روز ابتدای اردیبهشت ماه و روزهای پایانی فروردین ماه با کمبود تولید مواجه بودیم به‌طوری که در روزی تنها با 213 تن مرغ بازار استان تهران را مدیریت کردیم ، درحالی که نیازمند یک‌هزار و 200 تن بودیم و تنها به‌اندازه یک‌ششم بازار، مرغ وجود داشت.
در آن مقطع تنها کاری که می‌توانستیم انجام دهیم بازگرداندن آرامش به بازار مرغ کشور بود و عملاً امکان جبران این حجم از کسری مرغ وجود نداشت به همین منظور بخشی از نیاز بازار را در هفته‌های اول اردیبهشت ماه با مرغ منجمد و با جا‌به‌جا کردن مرغ از سایر استانها تأمین کردیم تا از آن شرایط عبور کنیم اما التهاب آن به هفته‌های بعد منتقل شد.
از اول خرداد ماه هیچ مشکلی در تولید گوشت مرغ نداریم و بازار در روال عادی خود درحال حرکت است.
عده‌ای در حال تحریک مرغداران برای جلوگیری از خروج مرغ از مرغداری‌ها هستند!
عده‌ای سوداگر در چهره دلال و خریداران گوشت مرغ در حال تحریک بازار و مرغداران هستند تا مرغ از مرغداری‌ها خارج نشود؛ اما باید توجه داشت که به‌زودی و تا یک هفته آینده یا هفته‌های آتی به‌طور قطع با مازاد تولید مرغ در کشور مواجه خواهیم بود و ما خود را آماده جمع‌آوری تولید مازاد کرده‌ایم.
برنامه‌ریزی برای تولید 130 میلیون قطعه جوجه در خرداد ماه
تسنیم: وضعیت تولید و جوجه ریزی در کشور چگونه است, در ماه های اردیبهشت و خرداد چه تعداد جوجه ریزی انجام شده است؟
با آمدن من، در اردیبهشت ماه 118 میلیون قطعه جوجه‌ریزی در کشور انجام شده است که در مقایسه با 84 تا 85 میلیون ماه گذشته نزدیک به 30 میلیون قطعه افزایش جوجه‌ریزی وجود دارد.
در صورتی که تقاضای جوجه‌ریزی وجود داشته باشد برنامه‌ریزی شده است که در خرداد ماه حداقل 130 میلیون جوجه‌ریزی انجام شود و وزارت جهاد کشاورزی آمادگی جمع‌آوری و ذخیره تولید مرغ مازاد را دارد.
کل ظرفیت جوجه‌ریزی در کشور 130 میلیون جوجه‌ریزی در ماه است، در صورتی که بخواهیم با ظرفیت کامل تولید داشته باشیم مازاد زیادی خواهیم داشت.
برای کاهش قیمت جوجه در بازار و افزایش تولید برنامه‌ریزی شده است، اگر کسری وجود داشته باشد برای واردات آن اقدام می‌شود.
تسنیم: به نظر می رسد یکی از مشکلاتی که باعث شد مرغداران در مقطعی کمتر به سمت جوجه ریزی بروند، نگرانی از تامین به موقع نهاده های دامی بود، زیرا وارد کنندگان نهاده در مقطعی واردات خود را متوقف کرده بودند.
درباره گرانی مرغ دلایل مختلفی وجود دارد که یکی از این موارد نیز تأخیر در اعلام کاهش مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی از 9 درصد به یک درصد است (در این مدت واردات نهاده‌های دامی متوقف شده بود).
بر اساس توافقی که با مرغداران صورت گرفته است مقرر شد همزمان با تأمین ثابت نرخ نهاده‌های دامی، قیمت مرغ زنده درب مرغداری 52 هزار تومان، قیمت عمده مرغ 68 هزار تومان و برای مصرف‌کننده 73 هزار تومان باشد.
بر اساس این توافق که به‌درخواست خود مرغداران بود، دولت نهاده‌های دامی مرغداران را با قیمت ثابت و با ارز 28هزارتومانی تأمین کرد اما مرغداران برای عرضه مرغ به‌اندازه کافی به قول خود وفا نکردند.
اکنون نهاده دامی موردنیاز مرغداران تأمین شده است و به‌اندازه کافی روی بازارگاه وجود دارد؛ 35 کشتی کالاهای اساسی از جمله نهاده دامی نیز در بندرگاه برای تخلیه و ترخیص وجود دارد.
برای تأمین نهاده‌های دامی محدودیت ارزی وجود دارد اما مشکل ارزی نداریم؛ امیدواریم در آینده نیز نهاده موردنیاز را تأمین کنیم.
برنامه‌ریزی شده است که کل بازار مرغ را به اتحادیه‌ها واگذار کنیم و وزارت جهاد کشاورزی تنها سیاست‌گذاری کند.
برنامه‌های آقامیری برای وزارت جهاد کشاورزی
تسنیم: چه برنامه هایی برای توسعه و تحویل در بخش های مختلف کشاورزی دارید؟
از برنامه ام برای وزارت جهاد کشاورزی زمانی رونمایی می شود که بخواهم به مجلس بروم؛ اما سیاست های کلی برای وزارت جهاد کشاورزی از جمله رشد تولید دارم.
رشد تولید از فرمایشات مورد تاکید مقام معظم رهبری است، با رشد تولید تورم نیز مهار می‌شود. شعار حضرت آقا برای سال جاری هوشمندانه است زیرا کارشناسان اقتصادی می‌دانند که فقط با رشد تولید می توان تورم را مهار کرد.
به طور مثل مقام معظم رهبری نفرمودند «کاهش قیمت ها و رشد تولید» یا به تنهایی به مهار تورم اشاره نکردند؛ باید توجه داشت که با افزایش تولید کاهش قیمت ها را شاهد نخواهیم بود بلکه تورم کنترل خواهد می شود.
بر این اساس وزارت جهاد کشاورزی برنامه ریزی‌هایی دارد که منجر به رشد تولید شود.
از تصدی‌گری دولت در بخش کشاورزی بیزار هستم
من به شخصه از تصدی‌گری دولت در بخش کشاورزی بیزار هستم و تمام تلاشم آن است که تصدی‌گری‌هایی که می توان به بخش خصوصی واگذار کرد به این بخش سپرد. کار ما در وزارت جهاد کشاورزی سیاست گذاری و نظارت است و به بخش خصوصی اعتقاد دارم.
تسنیم:کشاورزی قراردادی به عنوان یک اقدام خوب در وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت آیا شما نیز این برنامه را ادامه خواهید داد؟
تولید قراردادی مورد توجه ما است و هر جا لازم است با تولید داخلی کشور را از واردات بی نیاز کنیم در بازار داخلی با تولیدی قرار دادی هزینه می‌کنیم.
در صورتی که تولید قرار دادی از مبلغ وارداتی آن گران تر باشد نیز تولید داخلی در اولویت است و ما به این موضوع تکلیف، وظیفه و اعتقاد داریم.گاهی اوقات برخی مسئولان فقط به خاطر وظیفه‌ای که دارند اقدام به انجام این کار می‌کنند اما بنده به این موضوع خود اعتقاد دارم.
باید هر کالایی که می‌توانیم در کشور تولید کنیم از تولید کننده برای تولید آن حمایت شود و اجازه واردات یک گرم از آن را ندهیم تا تولید داخلی شکل گیرد که سیاست کلی نظام و از برنامه های اصلی دولت است.
راه واردات اما بسته نیست، زیرا کشور به دلایل خاص به صورت مقطعی برای تامین کالایی که دچار بحران می‌شود که به واردات کوتاه مدت می توان آن را مدیریت کرد.
با تولید کنندگان نیز قرار داد می بندیم که به طول مثال مرغ را آنها تولید کنند و در زمان مقرر با قیمت توافقی خریداری می شود، پول آن به صوت نقد پرداخت می شود.
اما در شرایط بحران نمی‌توان منتظر ماند تا تولید داخلی به بازار برسد و برای مدیریت بازار باید به سرعت برای واردات اقدام کرد؛ حتی دستگاه های نظارتی نیز تعلل را از ما نمی‌پذیرند و خواهان مدیریت بازار قبل ایجاد بحران هستند.
برنامه ریزی برای جبران کسری گوشت قرمز با تولید صنعتی دام سبک
تسنیم: بخش کشاورزی با تغییرات مدام آب و هوایی و اقلیمی رو به رو است برای این بحران ها نیز برنامه دارید؟
طبق فرمایش مقام معظم رهبری، خشکسالی واقعه نیست که به یک باره رخ دهد بلکه روندی قابل تخمین است و باید از قبل برنامه ریزی داشته باشیم تا دچار کمبود نشویم؛ از تدابیر وزارت جهاد کشاورزی و دولت است که از قبل برنامه ریزی داشته باشیم.
از چند ماه قبل می‌توانیم پیش بینی کنیم که در ماه های آینده ممکن است در تولید یک محصول کاهش تولید داشته باشیم بنابراین از قبل برنامه ریزی می‌کنیم. در تولید گوشت دام سبک هر ساله کمبود تولید داریم به همین منظور از اکنون در حال برنامه ریزی و تولید برای جبران این کسری هستیم.
برای تولید صنعتی دام سبک در کشور در حال برنامه ریزی هستیم و بازار را تضمین و کمبود موجود در بازار را جبران می کنیم.
بازارهای داخلی مانند مرغ و گوشت قرمز کاملا رقابتی است؛ در این بازار باید عرضه کننده‌ای داشته باشیم که بقیه از آن تاثیر پذیر باشد که این موضوع نیز در حال حاضر بخش کشاورزی در حال انجام است و نتایج آن در سال جدید مشخص می‌شود.
تسنیم: چه برنامه هایی برای خودکفایی در تولید کالاهای اساسی از جمله گندم، دانه های روغنی و نهاده های دامی در کشور دارید؟
برنامه مدونی در این خصوص دارم اما با احترام به مخاطبان آن را بعد از ارائه به مجلس شورای اسلامی اعلام عمومی می‌کنم.
احیای وزارت بازرگانی قانون انتزاغ را نیز از بین می‌برد
تسنیم: در بیشتر اوقات، پاشنه آشیل بخش کشاورزی کشور تنظیم بازار آن است و در بسیاری از موارد تولید انجام می‌شود اما بازار تنظیم نمی‌شود؛ در وزارتخانه احتمالی آینده شما چه برنامه ریزی در این خصوص خواهید داشت؟
با احیای وزارت بازرگانی در آینده قانون انتزاع ( تمرکز وظایف بخش کشاروزی از جمله بخش بازرگانی در وزارت جهاد کشاورزی) از بین می‌رود اما در حوزه تولید برنامه ویژه‌ای دارم و به سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی کشور و تاثیر آن در نرخ رشد اقتصادی برنامه هفتم و امکان تولید محصولات کشاورزی مختلف به تفکیک توجه می‌کنم.
همچنین در این برنامه تعیین شده که در چه بخش‌های کشاورزی کشور باید افزایش تولید داشته باشیم.
باید توجه داشت که افزایش تولید ما متوازن است یا خیر که به صورت علمی در بخش‌های مختلف کار شده است که در برنامه جامع خود آنها ارائه می‌دهم.
تسنیم: شما چه نظری در ارتباط با قانون انتزاع و حفظ وظایف بازار محصولات کشاورزی در وزارت خانه مطبوع خود دارید؟
هر چیزی که لایحه دولت و تصویب مجلس شورای اسلامی باشد من نیز از آن حمایت می‌کنم.
تسنیم: نظر شخصی نیز در این ارتباط دارید؟
وقتی ما در دولت فعالیت می کنیم نظر دولت بر نظر شخصی من ارجح است.
وضعیت شورای تازه نفس قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی بعد احیای وزارت بازرگانی
تسنیم: در هفته های اخیر نقش شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی بسیار پر رنگ شده و راسا اقدام به تعیین قیمت محصولات اساسی کشاورزی می کند؛ این شورا چه اختیاراتی دارد؟
بر اساس قانونی که در سال 1399 بازنگری شده است، «شورای سیاست گذاری و قیمت گذری محصولات اساسی کشاورزی» قیمت محصولاتی مانند گندم، جو، کلزا، آفتاب گردان، مرغ، گوشت حبوبات، شیرخام، کشاورزی را تعیین و تنظیم می‌شود.
قیمت این محصولات می تواند در این شورای تعیین شود و در صورتی که ستاد تنظیم بازار دولت نیز آن را تصویب و ابلاغ کند، حمایت قوی تری از آن صورت گرفته است. وقتی دولت پشت شورا باشد ولو آنکه خود آن شورا نیز قانونی باشد، طبیعی است که قدرت آن بیشتر خواهد شد.
تسنیم: در صورتی‌که قانون انتزاع لغو و وزارت بازرگانی ایجاد شود، این شورا به فعالیت خود ادامه خواهد داد؟
وقتی قانون انتزاع وجود نداشته باشد وضعیت این قانون ( شورای قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی) نیز باید تعیین تکلیف شود و باید قانون جدید در این ارتباط نوشته شود.
معاونت بازرگانی و شرکت بازرگانی دولتی به وزارت بازرگانی منتقل می‌شوند
تسنیم: با ورود شما به وزارت جهاد کشاورزی چه تغییراتی در ساختار معاونت‌ها و سازمان‌های وزارت جهاد کشاورزی و اشخاص ایجاد می شود؟
با احیای وزارت بازرگانی در کشور، دیگر معاونت بازرگانی و شرکت بازرگانی دولتی را نخواهیم داشت و به وزارت بازرگانی منتقل می شوند.
تسنیم: شرکت پشتیبانی امور دام در وزارت جهاد کشاورزی باقی خواهد ماند؟
بله، ولی ماموریت‌های از این شرکت که ماهیت بازرگانی داشته باشند، منتقل خواهد شد.
تسنیم: وضعیت ذخایر استراتژیک کالاهای اساسی در کشور چگونه است؟
وضعیت ذخایر کالاهای اساسی کشور در وضعیت مطوبی قرار دارد و نگرانی برای تامین نیاز مصرف کنندگان وجود ندارند.
تسنیم: چه پیش بینی برای تولید گندم برای سال زراعی جاری در کشور وجود دارد؟
وضعیت تولید گندم در کشور 41 درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است و در مقایسه با دو سال قبل 88 درصد بیشتر خریداری شده و لطف خدا شامل حال ما است.
ایجاد آمارنامه دقیق در بخش کشاورزی
تسنیم:با توجه به ضعف آمار در بخش کشاورزی چه برنامه برای رفع ای مشکل قدیمی دارید؟
آمارنامه دقیقی در بخش کشاورزی خواهیم داشت که بتوانیم مشکل قدیمی دقت آمار در بخش کشاورزی را رفع کنیم؛ وزارتخانه را در بخش IT و رصدخانه بخش کشاورزی منسجم‌تر می‌کنیم.
تسنیم: در بخش پایانی به مواردی اشاره کنید که در سوال های من نبود اما شما تمایل به اطلاع رسانی درباره آن دارید.
بدهی پنبه کاران و زعفران کاران به طور کامل از منابع داخلی وزارت جهاد کشاورزی و جابه جایی‌های صورت گرفته، پرداخت شد، تعداد پنبه کاران طلب‌کار 5 هزار و 600 نفر و تعداد زعفران کاران بیش از 2 هزار نفر بودند.
در حال واگذاری تمام فعالیت های بخش کشاورزی حتی توزیع مرغ و گوشت به بخش خصوص هستیم و برنامه رشد تولید گندم در کشور داریم.
رویکرد جدیدی در بخش کشاورزی داریم و توجه بیشتری به واحدهای خدمات حمایتی در استان ها می‌شود و همچنین واحدهای ترویجی بخش کشاورزی فعال تر خواهند شد.
مروجین در قالب اردوهای جهادی بخش ترویج کشاورزی وارد عمل خواهند شد و تفکر جهادی در بخش کشاورزی احیا می‌شود؛ بسیاری از اقدامات در وزارت جهاد کشاروزی باید با تفکر جهادی صورت گیرد که خود بدنه بخش کشاورزی نیز در این زمینه پای‌کار است.
بیش از 50 در صد فعالان بخش کشاورزی کشور تحصیلات زیر دیپلم دارند به همین منظور برنامه‌های آموزشی بیشتری برای بخش کشاورزی خواهیم داشت و با ورود بخش ترویج به تمام نقاط کشور آنها را با علم روز بخش کشاورزی آشنا خواهیم کرد.تمام خدمات ترویجی ما به صورت رایگان ارائه می شود.
* گفتگو از ابراهیم نژادرفیعی
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی محصولات اساسی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی وزارت بازرگانی بخش کشاورزی نهاده های دامی کالاهای اساسی قانون انتزاع افزایش تولید اردیبهشت ماه جوجه ریزی داشته باشیم تولید داخلی برنامه ریزی بخش خصوص برای تولید رشد تولید بازار مرغ چه برنامه تصدی گری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۴۴۴۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دمیده شدن دوباره امید در کالبد دریاچه ارومیه/ حال خوش این روزهای نگین فیروزه‌ای آذربایجان
دریاچه ارومیه به عنوان نگین منطقه آذربایجان پس از یک دوره خشکسالی و کاهش وسعت آبی، این روزها جان دوباره‌ای گرفته و امیدها برای احیای بزرگترین دریاچه داخلی ایران را زنده کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان شرقی، دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران، بزرگترین دریاچه آب شور در خاورمیانه و ششمین دریاچه بزرگ آب شور دنیا، روزگاری زیستگاه ۲۱۲ گونه پرنده، ۴۱ گونه خزنده، ۲۷ گونه پستاندار، ۲۶ گونه ماهی و هفت گونه دوزیست بود، اما همچون بسیاری از رودخانه‌ها و تالاب‌های کشور در پی تغییرات اقلیمی و برداشت بی‌رویه از حوضه‌های آبریز از وسعت آن کاسته شد.
دریاچه ارومیه در سال ۱۳۴۶ بر اساس مصوبه شماره یک شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور، به عنوان منطقه حفاظت شده و طبق مصوبه شماره ۶۳ شورای عالی در سال ۱۳۵۴، به عنوان پارک ملی شناخته شد.
نگین فیروزه‌ای آذربایجان در سال ۱۳۵۶ در زمره مناطق بین‌المللی ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره جهانی به ثبت رسید و سال ۱۳۵۴ با ۱۰۲ جزیره که از سوی سازمان یونسکو ذخیره‌گاه طبیعی جهان شناخته شده بود در کنوانسیون رامسر به‌عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی به ثبت رسید و مؤسسه بین‌المللی تالاب‌ها آن را به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های پرندگان معرفی کرده است.
دریاچه ارومیه جدای از تأثیرات زیست‌محیطی، پیوند عمیق و ناگسستنی با احساسات و علایق مردم منطقه آذربایجان دارد، خواهرخواندگی تبریز و ارومیه را به اثبات می‌رساند و روزهای پرشور این دریاچه، روزهای خوش مردمان منطقه نیز خواهد بود.
طی سال‌های اخیر، خشک شدن دریاچه ارومیه و تلاش‌های ناکام سیاست‌گذاری‌های زیست‌محیطی، بحران خشکسالی نگین آبی آذربایجان را تبدیل به یک تهدید جدی کرده بود تا جایی که خبرهایی از مالچ‌پاشی، استخراج نمک، تیتانیوم و لیتیوم به گوش می‌رسید که پس از مدتی تکذیب شد.
خشک شدن دریاچه شایعه‌های بزرگی با خود به همراه می‌آورد و اندوه خشکسالی دریاچه، به حدی جدی بود که تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی روزمره مردم شده بود. این نگین آبی که از نظر سطح آب‌های آزاد، بیستمین دریاچه جهان و به لحاظ وسعت و شوری پس از بحرالمیت قرار گرفته است، به شوره‌زاری هشت میلیارد تنی تبدیل شده بود که تهدیدی بزرگ برای زیست‌بوم منطقه بود و به خطر افتادن بهداشت و سلامتی مردم و نابودی کشاورزی را در پی داشت.
دریاچه ارومیه، پرونده‌ای با جنبه‌های حقوقی، اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی است که به‌دلیل مدیریت نادرست، حاشیه‌های زیادی را پشت سر گذاشته و به علت نبود اطلاع‌رسانی و شفافیت، با شایعات، تحلیل‌های نادرست و نقدهای غیرمنصفانه زیادی مواجه بوده است.
اقدامات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دولت، دو جنبه مکمل اقدامات پیشگیرانه خشکسالی دریاچه‌ی ارومیه بوده‌اند که چالش‌هایی با خود به همراه داشته‌اند و به نظر می‌رسد که اقدامات نرم‌افزاری در برخورد با مسئله دریاچه ارومیه باید از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
حوضه آبریز ۵۲ هزار و ۴۷ کیلومتر مربعی دریاچه ارومیه که از ۶۰ رودخانه‌ی فصلی، دائمی و دوره‌ای سیراب می‌شود در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان و کشور ترکیه قرار دارد. استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان به ترتیب باید سالانه یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون مترمکعب، ۳۹۴ میلیون مترمکعب و ۹۵۱ میلیون مترمکعب از حقابه‌ی دریاچه ارومیه را تأمین کنند.
رودخانه‌های زولاچای، نازلوچای، روضه‌چای، شهرچای، باراندوزچای، گدارچای، مهابادچای، سیمینه‌رود، زرینه‌رود، لیلان‌چای، مردق‌چای، صوفی‌چای، قلعه‌چای، آذرشهرچای و آجی‌چای تأمین کننده نیاز دریاچه ارومیه است.
ارزش‌های بوم‌شناختی اهمیت ویژه‌ای به موجودیت دریاچه ارومیه بخشیده و احیای آن چالشی فرامنطقه‌ای است؛ این دریاچه این روزها و پس از یک دوره طولانی خشکسالی، همزمان با بارش‌های زمستانه و بهاره جان دوباره گرفته و دلشوره‌های مردم را تا حد زیادی با آغوش گرم آب شورش به پایان رسانده است، اما این پایان ماجرا نیست و احیای دریاچه نیازمند راهکارهای طولانی مدت است.
چاه‌های غیرمجاز، تهدید جدی برای آب‌های زیرزمینی تلقی می‌شود و یکی از دلایل اصلی خشکسالی در حوضه آبریز دریاچه‌ی ارومیه است. آمار چاه‌های مجاز و غیرمجاز، همواره در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد و تنها راه احیای منابع آب‌های زیرزمینی اعمال مقررات سخت‌گیرانه در حفر و استفاده از این چاه‌ها است.
با توجه به اظهارات دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه‌ی ارومیه، ۷۳ هزار حلقه چاه غیرمجاز و ۴۰ هزار حلقه چاه مجاز در حوضه‌ی آبخیزداری دریاچه ارومیه وجود دارد.
یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان‌شرقی انسداد چاه‌های غیرمجاز را ضرورت احیای دریاچه ارومیه می‌داند و می‌گوید: در حوزه استحفاظی استان، ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه وجود دارد که تاکنون انسداد ۸۶۵۲ حلقه چاه با هماهنگی دادستانی مرکز استان و نیروی انتظامی اجرایی شده است.
وی با اشاره به مسدودسازی ۹۱۲ حلقه چاه غیرمجاز در سال گذشته، ادامه می‌دهد: تاکنون ۴۶ درصد چاه‌های غیرمجاز حوضه آبریز دریاچه ارومیه با حکم قضائی مسدود شده و لازم است نسبت به مسدودسازی سالانه ۲۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز اقدام شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان‌شرقی تصریح می‌کند: صرفه‌جویی ۴۰ میلیون مترمکعبی آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از مهر سال گذشته و بر اساس تصمیم ستاد احیای دریاچه ارومیه بوده که با قطع اضافه برداشت‌های چاه‌های دارای کنتورهای هوشمند عملی شده است.
غفارزاده همکاری سازمان جهاد کشاورزی را در این زمینه ضروری می‌داند و خاطرنشان می‌کند: احیای دریاچه ارومیه نیازمند عملکرد جدی دستگاه‌های اجرایی و نظارتی با هدف مسدودسازی چاه‌های غیرمجاز حوضه آبریز دریاچه ارومیه است.
وی با اشاره نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌های مجاز اطراف دریاچه ارومیه، اظهار می‌کند: فرهنگ‌سازی و پرهیز از حفر چاه‌های غیرمجاز چه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و چه در مناطق دیگر با هدف جلوگیری از هدررفت آب‌های زیرزمینی نیازمند یک حرکت اجتماعی است تا ضریب خطر بحران‌های خشکسالی در آینده کاهش پیدا کند.
مجتبی ذوالجودی، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز با اشاره به چاه‌های غیرمجاز حوضه آبریز دریاچه ارومیه، تاکید می‌کند: کشاورزی در این منطقه با برداشت غیرمجاز آب از منابع زیرزمینی انجام می‌شود و تعداد زیادی چاه غیرمجاز در این منطقه حفر شده است.
وی با اشاره به اما و اگرهای وجود چاه‌های مجاز، می‌گوید: برداشت آب توسط پمپ و ایجاد کانال برای انتقال آب به زمین‌های کشاورزی در این منطقه انجام و تا حد امکان از این کار ممانعت می‌شود.
یکی دیگر از عوامل کم آب شدن دریاچه ارومیه، توسعه بی رویه بخش کشاورزی است؛ توسعه ۱۴۰ هزار هکتاری باغات استان آذربایجان غربی به جای مدیریت مصرف، روند مصرف آب در باغات استان افزایش داشته است و ۵۷ درصد منابع آبی کشاورزی توسط سه محصول سیب، یونجه و چغندرقند مصرف می‌شود.
مجتبی ذوالجودی، معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست با ابراز نگرانی از توسعه کمربند سبز پیرامون دریاچه ارومیه، تاکید می‌کند: با وجود شرایط بسیار بدِ آبی و خشکسالی طی سال‌های اخیر، توسعه کشاورزی در باغاتی که در اطراف دریاچه‌ی ارومیه با بیشترین مصرف آب کمترین بهره‌وری قرار دارند، ادامه داشته است.
وی اضافه می‌کند: وزارتخانه‌های ذی‌ربط از وزارت نیرو و وزارت کشاورزی گرفته تا مردم، باید در این زمینه احساس تکلیف کنند، چراکه شرایط کنونی منجر به احیای دریاچه ارومیه نخواهد شد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ضرورت طرح رویکرد علمی در خصوص دریاچه ارومیه، اظهار می‌کند: وزارت کشاورزی مکلف شده است تا این موضوعات را دنبال و سند الگوی کشت را برای تمام حوضه‌ها عملیاتی کند. وزارت نیرو نیز باید برای تأمین منابع آبی کشاورزی قانون را مدنظر قرار دهد.
ذوالجودی ادامه می‌دهد: وزارت کشاورزی، اولین وزارتخانه‌ای است که تأثیرات مثبتی در حوضه آبخیزداری دریاچه‌ی ارومیه دارد و با سیاست‌گذاری‌های علمی باید کشاورز را به خودداری از کشت بعضی محصولات یا اجتناب از توسعه کشت تشویق کند.
وی می‌گوید: احیای دریاچه ارومیه به مرور زمان محقق خواهد شد و شرایط همه تالاب‌ها از جمله دریاچه ارومیه تا شش سال دیگر و به مرور بهتر خواهد شد.
وضعیت فعلی، نتیجه دو دهه غفلت استحداکثر تراز مشاهداتی دریاچه ارومیه به سال ۱۳۷۴ بازمی‌گردد که تراز آب دریاچه از سطح آب‌های آزاد به بیش از یک هزار و ۲۷۸ متر می‌رسید و با مساحت ۵۷۳۰ کیلومترمربعی دریاچه و بر اساس برداشت ماهواره‌ای بیش از ۳۶ میلیارد مترمکعب آب در دریاچه وجود داشت.
حداقل تراز برای بقای دریاچه یک هزار و ۲۷۴ متر از سطح آب‌های آزاد است که برای رسیدن به این تراز به حجمی معادل ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب نیاز است.
مالک رحمتی، استاندار آذربایجان‌شرقی در خصوص اهمیت احیای دریاچه ارومیه به‌عنوان مسئله‌ای ملی، می‌گوید: نگاه ما برای احیای دریاچه ارومیه، رویکرد و نگاهی ملی است و با تمام توان برای احیای آن تلاش می‌کنیم تا با مشکلات زیست‌محیطی مواجه نشویم.
وی وضعیت کنونی دریاچه ارومیه را نتیجه دو دهه غفلت می‌داند و عنوان می‌کند: احیای دریاچه زمان‌بر خواهد بود و در این راستا افتتاح و بهره‌برداری انتقال آب سد کانی سیب و تکمیل خط انتقال پساب تصفیه‌خانه تبریز که حیات تازه‌ای به دریاچه بخشیده، عملی شده است.
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به لزوم شتاب‌دهی به پروژه‌های در حال اجرا، تاکید می‌کند: تمام امکانات دانشگاه‌های دو استان آذربایجان‌شرقی و آذربایجان‌غربی و دانشکده‌های علمی ملی پای کار است تا با بهره‌مندی از خرد جمعی برای احیای دریاچه ارومیه موفق‌تر عمل کنیم.
رحمتی با تاکید بر مدیریت منابع آبی، اظهار می‌کند: با توجه به لزوم تغییر الگوی کشت، متناسب با اقلیم طبیعی و منابع آبی، کشاورزی سنتی دیگر کارساز نیست و اصلاح الگوی کشت، استفاده از آبیاری‌های نوین، اصلاح بذر و استفاده از دانش و علوم روز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه باید مدنظر باشد.
انتقال پساب تصفیه‌خانه‌ها، راهکاری پایدار برای تأمین حقابه دریاچه ارومیه است و تمرکز بر تصفیه فاضلاب در مصوبات احیای دریاچه ارومیه مورد تأکید بوده است. مطابق طرح ستاد احیای دریاچه ارومیه، ۱۲ تصفیه‌خانه با حجم تولید پساب ۳۰۲ میلیون و ۳۰۰ هزار متر مکعب در احیای دریاچه نقش خواهد داشت.
پساب‌ها یا به صورت مستقیم به دریاچه سرریز می‌شود یا با هدف تعادل‌بخشی و جایگزینی منابع آب زیرزمینی استفاده می‌شود و یا به مصرف صنایع می‌رسد تا جایگزین مصرفی صنایع از رودخانه‌ها باشد و آب رودخانه‌ها به دریاچه منتقل شود.
محمد خانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی تاکید می‌کند: سالانه ۸۵ میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌شده شهر تبریز به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی می‌شود.
وی ۹۰ درصد پساب تصفیه شده تبریز را سهم دریاچه ارومیه می‌داند و ادامه می‌دهد: پساب تصفیه شده تبریز سهم بسیار ناچیزی در احیای دریاچه ارومیه دارد.
محمدصادق معتمدیان، دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با اشاره به بارش‌های اخیر و رهاسازی‌های آب سدها، می‌گوید: وضعیت دریاچه ارومیه رو به بهبود است.
وی تصریح می‌کند: تراز فعلی دریاچه ارومیه به یک هزار و ۲۷۰ متر و ۳۸ سانتی‌متر رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افزایش هفت سانتی‌متری داشته و این تراز نسبت به آغاز سال آبی جاری (اول مهر ۱۴۰۲) ۵۵ سانتی‌متر بیشتر است.
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه از افزایش ۳۵۰ کیلومترمربعی وسعت دریاچه نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: وسعت دریاچه ارومیه در حال حاضر یک هزار و ۵۰۰ کیلومترمربع است.
معتمدیان خاطرنشان می‌کند: دریاچه ارومیه، یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب دارد که بیش از ۲۵۰ میلیون مترمکعب بیشتر از زمان مشابه سال گذشته است و ورودی آب به دریاچه ارومیه در حال حاضر ۴۱۱ مترمکعب در ثانیه است.
وی در خصوص آغاز رهاسازی آب از سدهای استان آذربایجان‌غربی از آذر سال گذشته، می‌گوید: روزانه حدود ۲۰ میلیون مترمکعب آب به سمت دریاچه رهاسازی می‌شود.
این‌روزها، دریاچه ارومیه به مردم لبخند می‌زند و با رهاسازی آب‌ها و حقابه‌ها، میزبان مردم در آب‌های شور خود شده است و ساکنان شهرهای دور و نزدیک برای دیدنش لحظه‌شماری می‌کنند.
سیاست‌های احیای دریاچه نه به صورت موقت، بلکه باید به عنوان راهکاری مداوم و مستمر دنبال شود تا نمک بر زخم‌های دریاچه نپاشند و ارومیه پناهگاه مردمی باشد که با خشک‌سالی‌اش اندوهگین و با جان‌گرفتنش سرزنده می‌شوند و به ساحلش پناه می‌آورند.
چنانچه سیاست‌های فعلی که منجر به احیای دریاچه شده است، ادامه نداشته باشد، باز هم خشکسالی و دیگر تهدیدات زیست‌محیطی گریبان‌گیر منطقه آذربایجان خواهد بود و زخم‌های بی‌شمار بر تن عریان دریاچه ارومیه خواهد نشست.
کد خبر 743948
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است